Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tổ chức chương trình Trung thu vào ngày 23-24/9/2023 (tức ngày 9&10 tháng Tám âm lịch) nhằm tạo ra một không gian văn hóa cho các bạn trẻ vừa được vui chơi vừa được học tập qua các trải nghiệm tương tác. “Bữa tiệc văn hóa” này hứa hẹn mang đến một mùa Trung thu ý nghĩa cho các em qua việc tôn vinh những giá trị văn hoá truyền thống và khám phá khoa học qua các trải nghiệm thực và ảo.
Đã thành thông lệ, Chương trình Trung thu của Bảo tàng luôn duy trì giới thiệu các hoạt động gắn với các nghệ nhân dân gian làm đồ chơi trung thu. Suốt 20 năm qua, Bảo tàng đã luôn đồng hành với các nghệ nhân để nghiên cứu, tìm tòi cách thức gìn giữ và quảng bá đồ chơi truyền thống. Các em nhỏ đến đây có cơ hội được nghệ nhân dân gian trực tiếp hướng dẫn làm những đồ chơi đêm rằm như: đèn ông sao, đèn con thỏ, mặt nạ giấy bồi, ông tiến sĩ giấy, ông đánh gậy... Cùng với các hoạt động làm đồ chơi, trẻ em còn có cơ hội chơi một số trò chơi vận động như: nhảy bao bố, ném lon, bịt mắt đánh trống, nhảy dây, kéo co, đi cà kheo, đi goòng… Các em được học những bài hát đồng dao thông qua chơi trò chơi rồng rắn lên mây, chơi chuyền. Bên cạnh đó, công chúng có cơ hội thưởng thức những tiết mục múa lân địa sôi động. Hoạt động trải nghiệm thử tài múa lân và rước đèn trung thu luôn thu hút sự tham gia của các em nhỏ. Ngoài ra, những bạn thích tìm hiểu và thưởng thức hương vị mùa thu qua ẩm thực có thể tự tay làm một chiếc bánh dẻo hay giã cốm bằng cối đá. Ngoài ra, các bạn yêu thích văn hóa Hàn Quốc có cơ hội khám phá Tết Trung thu của Hàn Quốc thông qua mâm cỗ và video trong phòng trưng bày Hàn Quốc. Bên cạnh những đồ chơi trung thu đã và đang được duy trì trình diễn nhiều năm, cũng có những đồ chơi bị mất đi hoặc ít xuất hiện trước công chúng đã được Bảo tàng rất quan tâm. Một góc trong Phòng Khám phá dành cho trẻ em trưng bày những đồ chơi này: tàu thủy sắt tây, điện thoại ống tre, rối tre, người đu xà… trên bục tủ. Các em nhỏ có cơ hội ngắm nhìn, cầm, sờ và trải nghiệm chơi ngay trong Phòng Khám phá dành cho trẻ em.
Đặc biệt, lần này Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam còn hướng đến một số hoạt động mới áp dụng công nghệ trong khám phá văn hóa truyền thống qua không gian thực và ảo. VR tour sẽ giúp các bạn khám phá văn hóa của dân tộc thông qua những trải nghiệm mới vể các trò chơi dân gian hấp dẫn. Các thông điệp, ý nghĩa gắn với đồ chơi trung thu được truyền tải đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ. Công nghệ cũng tạo cơ hội cho du khách tham gia vào hoạt động quét mã QR “Đua tìm kho báu trung thu” để khám phá những thông tin thú vị trong các không gian trưng bày của Bảo tàng. Cùng với các hoạt động áp dụng công nghệ, hoạt động khám phá khoa học qua đồ chơi dân gian cũng mở ra những cách thức học tập mới cho các em nhỏ qua Stem. Những đồ chơi giản dị của đêm rằm được các thầy cô giải thích dưới góc nhìn khoa học và đưa đến cho các em những hiểu biết nhờ kết nối từ tri thức dân gian đến kiến thức khoa học. Một lần nữa, những bài học ở trên lớp đã được làm sâu sắc hơn qua những trải nghiệm tại Bảo tàng. Các em có thể làm đèn kéo quân để học về đối lưu chất khí và hiểu nguyên lý chuyển động của đèn; làm đèn cù để hiểu về lực ma sát; làm trống lắc để hiểu về hộp âm… Có thể nói, nhờ các hoạt động tương tác trải nghiệm này, những bài học khoa học trở nên đơn giản, dễ hiểu như vậy. Ngoài ra, những hoạt động mang tính sáng tạo dựa trên tri thức dân gian cũng được Bảo tàng quan tâm. Góc trải nghiệm sáng tạo nghệ thuật với chủ đề ghép tranh trung thu cùng Vụn Art, làm đồ trang trí từ các họa tiết hoa văn dân tộc và đồ chơi dân gian của các bạn trẻ áp dụng kỹ thuật Họa Kim Sa được giới thiệu với mong muốn ngày càng nhiều bạn trẻ yêu quý, trân trọng các sản phẩm thủ công. Một hoạt động mới nữa của Chương trình là Bảo tàng tạo một không gian âm nhạc mở để các bạn trẻ chủ động thể hiện tiếng nói của mình trước công chúng. Hoạt động này giúp gen Z có nhiều cơ hội kết nối và chia sẻ tiếng nói cùng nhau và cho nhau.
Tiến sĩ Bùi Ngọc Quang, Phó Giám đốc Phụ trách Bảo tàng chia sẻ: “Trung thu 2023 được tổ chức với mục tiêu kết hợp giới thiệu, tôn vinh, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống với những hoạt động trải nghiệm khám phá khoa học, công nghệ. Bảo tàng muốn đem đến cho du khách trẻ tuổi cơ hội học tập, trải nghiệm từ văn hóa dân gian đến hiện đại qua khám phá khoa học, công nghệ đồng thời khuyến khích sự sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng học hỏi thông qua các hoạt động trải nghiệm, tương tác thực và ảo. Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa truyền thống và công nghệ sẽ mang đến một trải nghiệm mới và hào hứng cho các bạn trẻ. Đồng thời, đây cũng là dịp đặc biệt để ông bà, cha mẹ ôn lại ký ức tuổi thơ và chia sẻ những hiểu biết của mình cho con cháu, qua đó gắn kết các thành viên trong gia đình. Những hoạt động ý nghĩa này sẽ góp phần quan trọng cho mỗi cá nhân, mỗi gia đình thêm hiểu và trân trọng các giá trị của cha ông, từ đó góp phần vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong xã hội đương đại”.
Tin: An Thu Trà
Ảnh: An Thu Trà, Nguyễn Thị Phượng